Chuẩn bị tác chiến

Quân Nam Minh do non kinh nghiệm tác chiến, nên chủ yếu Sử Khả Pháp phải dựa dẫm vào chiến thuật phòng ngự và thủ thành. Với tất cả những tiền bạc và nguồn lực có sẵn, quân Nam Minh liên tục ráp chiến thuyền, đúc Hồng Di Đại Pháo và thậm chí là cả súng trường phương Tây. Dẫu rằng trong lúc cấp bách và yếu ớt, quân Minh vẫn có trang bị đầy đủ, và thậm chí còn có một lực lượng bán kỵ binh hùng hậu. Lực lượng Thuỷ Quân tinh nhuệ thừa hưởng từ tiền triều vẫn luôn luôn túc trực phòng thủ trên các dòng sông.

Trong khoản thời gian tháng năm âm lịch, Sử Khả Pháp liên tục gửi thư đốc thúc tăng cường viện quân và phòng ngự, tuy nhiên cuộc nội chiến giữa Mã Sỹ Anh và Tả Lương Ngọc lại khiến cho lực lượng Thuỷ Quân Nam Minh bị phân tán về chiến trường khác, khiến cho chiến trường kháng Thanh đã khó lại ngày càng khó.

Chiến sự bùng nổ

Tháng năm âm lịch năm 1645 (Hồng Quang Nguyên Niên), Đa Đạc vương Đại Thanh dẫn quân nam chinh, ứng chiến trước thành Dương Châu. Sử Khả Pháp hai lần kêu thuộc hạ về triều cầu viện binh, nhưng cũng chỉ có lác đác vài ngàn quân ứng cứu. Nhiếp Chính Vương Đa Nhĩ Cổn tự thân gửi thư khuyên Khả Pháp quy hàng, nhưng Khả Pháp dùng lời lẽ ngoan cường mà khước từ. Đa Đạc vì đó mà đốc quân công phá thành trì Dương Châu trong vòng hai mươi bốn ngày liền.

Quân Thanh dựa vào kỵ binh mà tác chiến, đại pháo mấy cỗ, nhưng không thấm vào đâu so với đại pháp Hồng Di của quân Minh. Quân trong thành ngoan cường chống trả kịch liệt, gây tổn thất nhân sự lớn cho quân Thanh, không biết rằng triều đình Nam Minh sẽ không gửi thêm viện quân. Đa Đạc điên tiết nhưng không làm được gì, vì y chưa biết quân Minh bị lục đục nội bộ.

Mật tin quân của Sử Khả Pháp sẽ không nhận được tiếp viện vô tình lọt vào tai của Đa Đạc. Với nguồn tiếp viện vô số, Đa Đạc một mặt công pháp thành, một mặt sai Hán quân giả dạng làm quân Minh, kêu gọi quân trong thành mở cửa đón quân tiếp viện. Quân Minh quả nhiên trúng kế, khiến cho quân Thanh lọt vào thành Dương Châu.

Dương Châu Thất Thủ

Đêm ngày 24 âm lịch - rạng sáng ngày 25, quân Thanh tràn đầy thành, quân dân Nam Minh chống cự không lại, bị giết vô số. Sử Khả Pháp thấy đã mất thành, liền cắt cổ tự sát. Tuy nhiên, ông lại chưa chết. Ông lệnh đứa con đỡ đầu là Sử Đức Ngụy phải giết ông, nhưng Sử Đức Ngụy ứa nước mắt mà từ chối không làm. Quân Thanh do đó mà bắt sống cả hai cha con.

Đa Đạc vào thành, mời ông đến phủ đệ mà khuyên ông quy hàng.

Trước đây bổn vương đã có khuyên tướng quân quy hàng, nhưng kính nể người là bậc thánh hiền, tận trung báo quốc. Nay cơ nghiệp Đại Minh thế này thì đã hết, ta khuyên tướng quân nên sớm quy hàng, tiên phong Đại Thanh quân mà chinh phạt Giang Nam với ta.

Sử Khả Pháp bình tĩnh mà đáp lại

Thành tại ngã tại, thành vong ngã vong! Nay thành đã mất thì thủ thành chi tướng thời tử vong cùng thành, có đâu mà đi hàng giặc! Đại trượng phu không nói hai lời, tuyệt không hai lòng, cũng không thờ hai chúa! Ta dầu có ngũ mã phanh thây, cũng được tiếng thơm ngàn đời! Thân ta đây, các ngươi thù oán thì cứ chém giết cho hả giận, nhưng bách tính trong thành thời mong đừng đụng đến sợi lông cọng tóc của họ.

Đa Đạc nghe xong nổi giận lôi đình, liền đem ông đi hành hình ngay sau đó. Bấy giờ ông thọ 44 tuổi, phục vụ triều đình nhà Minh được 17 năm liền.

Ngay sau khi hành hình Sử Khả Pháp, Đa Đạc tiến hành đồ sát Dương Châu. Sử cũ gọi là "Dương Châu Thập Nhật", diễn ra trong vòng 10 ngày liền. Tất cả những Hán quân nhà Minh cùng với dân chúng trong thành Dương Châu, bất kỳ ai không chịu "thốc phát" (cạo đầu kiểu Mãn), đều bị thảm sát.

Mười hai ngày sau khi đã sát hại ông, thi thể của ông không thể nào tìm ra được. Sử Đức Ngụy theo di ngôn của ông mà đem bào và mão mà an táng tại Dương Châu năm Long Vũ nguyên niên.

Sau cái chết của ông, nhà Minh đã khó có thể vực dậy được. Mã Sử Anh với vua Hồng Quang đều bị quân Thanh bắt sống khi Kim Lăng thất thủ.